In juni 2014 wordt in Almere het Kennisfestival Deltaprogramma gehouden. Dit festival was voor de gemeente Almere, het waterschap Zuiderzeeland en de provincie Flevoland aanleiding om gezamenlijk de relatie tussen ruimtelijke ontwikkelingen en klimaatveranderingen te onderzoeken.

In het onderzoek zijn de volgende stappen doorlopen:

• Opstellen toekomstig weerbericht Zuidelijk Flevoland: zie hoofdstuk 2.
• Gebiedsanalyse: zie hoofdstuk 3.
• Opstellen kwetsbaarhedenkaart Zuidelijk Flevoland: zie hoofdstuk 4 .
• Hoofdlijnen voor uitwerking en vervolgacties: zie hoofdstuk 5

de Natuurlijke Alliantie

De methode van de Natuurlijke Alliantie is gekozen als handvat voor dit onderzoek. Meer info over deze methode is te vinden op www.denatuurlijkealliantie.nl.

Toekomstig weerbericht Zuidelijk Flevoland

Het toekomstig weerbericht van Zuidelijk Flevoland geeft voor verschillende KNMI scenario’s informatie over 4 belangrijke items om de effecten van de klimaatveranderingen te kunnen duiden: veiligheid hoogwater, wateroverlast, droogte en hitte. Dit bericht is opgesteld aan de hand van Almere als voorbeeldstad.

Waterveiligheid

Zeespiegelstijging en bodemdaling kunnen samen voor een grotere overstromingskans zorgen. Dijkring 8 moet ervoor zorgen dat het gebied nu en in de toekomst droog zal blijven.

Wateroverlast

Door klimaatverandering zal de kans op hevige neerslag in de toekomst toenemen, en daarmee ook de kans op overlast door neerslag. Veel gebieden hebben bij hevige neerslag nu al te kampen met onvoldoende waterafvoercapaciteit.

Droogte

Door klimaatverandering kan er in Nederland een zoetwatertekort ontstaan doordat de aanvoer van zoetwater via rivieren en neerslag in toekomstige zomers af kan gaan nemen. Door hogere temperaturen zal ook de verdamping toenemen en zoetwatertekort/ droogte toenemen.

Warmte

De klimaatscenario’s houden rekening met een gemiddelde mondiale temperatuurstijging van 2° Celsius.
De gevolgen van de mondiale temperatuurstijging voor Zuidelijk Flevoland zijn in 2 grafieken weergegeven. De eerste grafiek geeft het aantal tropische dagen ( maximum temperatuur is 30° Celsius of hoger). Hittestress kan gevolgen hebben voor bijvoorbeeld de gezondheid en de arbeidsproductiviteit.

Gebiedsanalyse

Ruimtelijke adaptatie is het aanpassen aan de omstandigheden. De omstandigheden van het toekomstige klimaat zijn hiervoor globaal belicht. De omstandigheden van het huidige landschap zijn verbeeld in de landschapsanalyse volgens de methode van de natuurlijke alliantie.
In deze methode staat een landschapskaart centraal, waarin de belangrijkste ruimtelijke structuren en gebieden vanuit de bodem-, water- en groenkaart zijn geïntegreerd.

Kwetsbaarhedenkaart

De kwetsbaarhedenkaart van Zuid Flevoland geeft de belangrijkste plekken en zones weer, die gevoelig zijn voor de klimaatveranderingen.

Waterveiligheid

De polder ligt beneden zeeniveau, maar de goede robuuste dijken zorgen ervoor dat het gevaar voor overstroming zeer klein is, ook in de verdere toekomst.

Wateroverlast

De hevige regenval zorgt voor mogelijke wateroverlast, vooral in stedelijk gebied, de diepe gebieden en de bodemdalingsgebieden.

Droogte

Het risico op verdroging van landbouw en natuur is beperkt door de continue kwelstroom. De achteruitgang van de waterkwaliteit is wel een serieus probleem, zowel in stedelijk als in landelijk gebied. Droogte versterkt bodemdaling, dit is met name zorgwekkend in het gebied dat nu al het laagste gelegen is.

Hitte

De toename van hitte in de steden vraagt aandacht. De indruk is dat Zuidelijk Flevoland relatief weinig last zal hebben van dit aspect, gezien de groene ligging en waterrijke omgeving.

Hoe verder?

De aanzet voor een ruimtelijke klimaatagenda Zuidelijk Flevoland biedt inzicht en informatie, die bijdragen aan het succesvol organiseren van een workshop op het Kennisfestival in juni 2014.

De rapportage biedt ook een handvat voor verdere visie- en planvorming voor de gemeente, het waterschap en de provincie en laat zien waar nog kennishiaten zitten.